Sanat dünyasında ‘Gezi’nin artçı sarsıntıları

Bugünlerde sinema, tiyatro ve modern sanat çevreleri Gezi Parkı olaylarının ‘art’çı sarsıntılarını yaşıyor. Bir haftadır devam eden 51. Antalya Altın Portakal Film Festivali’ndeki Gezi sansürü dün çözüldü! Fakat Venedik Mimarlık Bienali Türkiye sergisinden ve İBB Şehir Tiyatroları’ndan iki sansür haberi daha geldi.51. Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde bir haftadır devam eden sansür tartışmaları dün yeni bir boyut kazandı. Belgesel yarışma programından çıkarılan Reyan Tuvi’nin yönettiği ‘Yeryüzü Aşkın Yüzü Oluncaya Dek’ adlı Gezi belgeseli, ‘yeni versiyonu’ ile yarışmaya yeniden dahil edildi. Festivalin internet sayfasında dün yapılan açıklamada, ‘Uluslararası Antalya Altın Portakal Film Festivali, Reyan Tuvi’nin ‘Yeryüzü Aşkın Yüzü Oluncaya Dek’ filminin yeniden gönderilen versiyonunu, yapılan değerlendirme sonucunda yarışmaya davet etmiştir’ denildi.Reyan Tuvi de Twitter adresinden bir açıklama yaptı. Tuvi, “Yeryüzü Aşkın Yüzü Oluncaya Dek 51’inci Antalya Altın Portakal Film Festivali, Ulusal Belgesel Yarışması’nda yarışacak. Bir haftaya yakın süredir devam etmekte olan ve sinema sektörüne topyekün çok önemsediğim bir tartışma başlatan bu durum, filmin İngilizce altyazısındaki bir küfür çevirisini kaldırmamla sona erdi. Belgeselimiz, İstanbul ve diğer festivallerde izleyici ile buluştuğu haliyle, kurgusuna dokunulmadan Antalya izleyicisi ile buluşacak. Sokaklarda, duvarlardan küfürleri boyayarak silen ve ‘küfürle değil, inatla diren’ diyen kadınları selamlıyorum. Bana destek veren, yanımda duran herkese, içtenlikle teşekkür ederim.” dedi. Peki ne olmuştu? Antalya Büyükşehir Belediyesi’nce bu yıl 10-18 Ekim tarihlerinde düzenlenecek festivalde ön jürinin yarışma için seçtiği Taksim Gezi Parkı olaylarını anlatan ‘Yeryüzü Aşkın Yüzü Oluncaya Dek’ adlı belgesel, Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) hakaret ve cumhurbaşkanına hakaret suçlarını düzenleyen 125’inci ve 299’uncu maddelere aykırı olduğu gerekçesiyle yarışmadan çıkartılmıştı. Belgesel yarışmasının ön jüri üyeleri Berke Baş, Ayşe Çetinbaş ve Seray Genç, kararı sansür olarak değerlendirmiş, Ulusal Belgesel Film Yarışması Ana Jüri Başkanı Can Candan da başkanlıktan çekildiğini duyurmuştu.Yazıcıoğlu, Gezi’yle ilgili ne demişti?Antalya’da bunlar olurken sansür tartışmalarına dün iki olay daha eklendi. İki ay önce İBB Şehir Tiyatroları Genel Sanat Yönetmenliği’ne atanan Erhan Yazıcıoğlu, Hürriyet’e verdiği röportajda, “Yeni dönemde direkt olarak Gezi eylemlerini savunan veya cumhurbaşkanını ya da başbakanı direkt olarak eleştiren bir oyun elbette oynamayacağız... Ama dünya literatürüne geçmiş bir oyunda herhangi bir başbakanı eleştiren bir söz varsa, ucu bizim başbakanımıza da değer diye ben o sözü metinden çıkartmayacağım. Neticede Şehir Tiyatroları bir devlet kurumudur.” dedi. Yazıcıoğlu, Mayıs 2013’te başlayan Gezi Parkı olayları sırasında resmi Twitter hesabından “Gezi Parkı gerçekleşen bir ütopyadır, güneş ülkesidir. ‘HERKES’in kucaklaştığı, birbirini yeni tanıdığı, önyargıların yıkıldığı yerdir.” “Ağacımız için, toprağımız için, ifade özgürlüğümüz için, ‘ben varım, buradayım’ demek için tüm Türkiye’de #parklardaoturuyoruz” tweetleri atmıştı.Üçüncü sansür iddiası ise geçtiğimiz haziran ayında Venedik Mimarlık Bienali Türkiye Pavyonu’nda, mimar Murat Tabanlıoğlu küratörlüğünde açılan “Hafıza Mekanları” adlı sergisiyle ilgili. Cumhuriyet Gazetesi köşe yazarı Celal Üster’in iddiasına göre Tabanlıoğlu, Gezi Parkı olayları sırasında AKM’nin dış cephesine asılan “Kes Sesini Tayyip” yazan afişe ağaçlar ekleyerek, afişin sadece “Kes” bölümünün görünmesini sağlayarak otosansür yaptığını ifade ediyor. Söz konusu afiş, Venedik’teki sergide, AKM’nin Gezi Parkı eylemlerine kadar uzanan evrimini anlatan bölümünde yer alıyor. Tabalıoğlu’nun konuyla ilgili açıklaması merakla bekleniyor.Samsun Sanat Tiyatrosu’nun (SST) hazırladığı “Diren” adlı oyun da, politik içeriği nedeniyle Edirne Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından salon verilmeyerek geçen haftalarda engellenmişti. Oyunlarını sokakta sahneleyen SST, aynı engelle Afyon Sandıklı’da da karşılaştı. Her şeye oyunlarını sokakta sahnelemeye kararlı olan Diren’in Anadolu yolculuğu devam ediyor: 13 Ekim-Sandıklı, 14 Ekim-Simav, 15 Ekim-Uşak, 16 Ekim-Bozöyük, 17 Ekim-Kütahya, 18 Ekim-Afyon, 24 Ekim-Kayseri, 25 Ekim-Kırşehir.