27 Şubat 2016 Cumartesi

Picasso ve Dali'nin ustası geldi

Metafizik sanatın kurucusu Giorgio de Chirico'nun “Dünyanın Gizemi” sergisi, geçtiğimiz çarşamba Pera Müzesi'nde açıldı. Chirico, 1919'da bir dergide yayımlanan yazısında “Geleceğin resminin amacı ne olacaktır?” diye sorup şöyle demişti: “Şiirin, müziğin ve felsefenin amacı neyse o.” Dünyanın Gizemi, ressamın bu sözünü görünür kılıyor.

Giorgio de Chirico, ilginç bir sanatçı. Bir kere, Picasso ve Dali gibi ustalara ilham vermiş sıra dışı bir usta. Bir başka ilginç konu da Chirico'nun ailesinin İtalyan olmakla birlikte, köklerinin Osmanlı topraklarına uzanması. De Chirico'nun büyükbabası Bab-ı Âli'de Rus çarlığı adına resmi tercüman olarak çalışmış. Babası Evaristo, İstanbul'da dünyaya gelmiş, Londra'da öğrenim görmüş bir inşaat mühendisi ve önce Türkiye'de, daha sonra Yunanistan'da demiryolu yapımında çalışmış. Annesi Gemma Cervetto ise büyük ihtimalle İzmir doğumlu…

Giorgio de Chirico, Hektor ile Andromakhe (1970)

Pera Müzesi, hem resim tarihi için büyük önem taşıyan, hem de yaşadığımız topraklarla bağı bulunan, 20. yüzyılın sıra dışı sanatçılarından, metafizik sanatın kurucusu Giorgio de Chirico'yu (1888-1978) ağırlıyor. Roma, Giorgio ve Isa de Chirico Vakfı işbirliğiyle İstanbul'a getirilen sergi, sanatçının yaklaşık 70 resim, 2 litografi serisi ile 10 heykelini bir araya getiriyor ve sanatçının 1909 tarihli erken dönem eserinden 1970'lerin ortalarına, son dönem yapıtlarına dek geniş bir panorama sunuyor. Sanatçı bu sergi vesilesiyle, ölümünden yıllar sonra, babası Evaristo de Chirico'nun doğduğu kent olan İstanbul'u ziyaret ediyor.

Davud'un Eliyle Metafizik İç Mekan

Giorgio de Chirico, 1888'de, Yunanistan'ın Volos şehrinde doğdu. Çocukluğu Yunanistan'da geçti ve Yunan miti, de Chirico'nun estetik bakış açısının en sürekli ve en belirleyici özü oldu. Münih Güzel Sanatlar Akademisi'nde öğrenim gören de Chirico, Nietzsche ve Schopenhauer'in felsefelerine ilgi duydu. Metafizik dönem resimleriyle, Rene Magritte, Paul Delvaux, Man Ray, Pierre Roy, Salvador Dali gibi sürrealistler üzerinde etkisi oldu. Serginin küratörü Fabio Benzi, de Chirico'nun sanatsal serüvenini aktarırken, onun 1910'da geliştirdiği ve “metafizik sanat” olarak nitelendirdiği bakış açısına değiniyor ve şunları söylüyor: “Bu bakış açısı, Picasso, Matisse, Kandinsky, Balla ve Malevich'in bakış açılarıyla birlikte, çağdaş sanatın en önemli payandalarını oluşturur.”

Merkurius'un Derin Düşünüşü

De Chirico 1919 yılında bir dergide yayınlanan yazısında “Geleceğin resminin amacı ne olacaktır?” sorusunu sorup şöyle cevaplamıştı: “Şiirin, müziğin ve felsefenin amacı neyse o.” 1 Mayıs'a kadar devam edecek olan Dünyanın Gizemi, ressamın bu sözünü görünür kılıyor. (www.fondazionedechirico.org, www.peramuzesi.org)

Sağdan sola Huma Kabakçı, Pera Müzesi Müdürü Özalp Birol, Esra Aliçavuşoğlu

Farklı kuşakların koleksiyonerliğe bakışı

Pera Müzesi'nde “Dünyanın Gizemi”yle birlikte açılan bir diğer sergi, merhum Nahit Kabakçı'nın, kızının adını vererek oluşturduğu Huma Kabakçı Koleksiyonu'nda bir seçki sunan “Anı ve Süreklilik: Huma Kabakcı Koleksiyonu'ndan Bir Seçki”. Küratörlüğünü Huma Kabakçı ve Esra Aliçavuşoğlu'nun birlikte yaptığı sergi, farklı kuşakların koleksiyonerliğe bakışına da ışık tutuyor. İki kuşak tarafından sürdürülen, modern ve çağdaş sanat eserlerini içeren nitelikli bir özel koleksiyonu ele alıyor. Türkiye'den ve dünyadan 45 sanatçının 70'e yakın yapıtını bir araya getiren sergide Aliye Berger, Sabri Berkel, Mübin Orhon, Sarkis, Canan Tolon, Fahrelnissa Zeid, Ferruh Başağa, Canan Dağdelen gibi dikkat çekici pek çok isimin yanı sıra Joseph Beuys, Damien Hirst, David Hockney, Max Ernst gibi çağdaş sanatın önde gelen imzaları var.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder