Politik eleştirileriyle tanınan Brezilyalı sanatçı Cildo Meireles'in bir tablosu 14. İstanbul Bienali kapsamına İstanbul Modern'de sergileniyor. Türkiye ile benzer süreçleri yaşayan Brezilya'dan gelen eseri, bienalin açılışı için İstanbul'da bulunan Brezilyalı sanat eleştirmeni değerlendirdi.
Brezilyalı sanatçı Cildo Meireles'in tablosu ‘Sahtekar Politikacıları Atmak İçin Delik Projesi' (2011), “TUZLU SU: Düşünce Biçimleri Üzerine Bir Teori / SALT WATER: A Theory Of Thought Forms” başlığıyla 1 Kasım'a kadar devam edecek olan 14. İstanbul Bienali'nin en önemli işlerinden biri. ‘Sahtekar Politikacıları Atmak İçin Delik Projesi' (2011) adlı eserde sanatçı, Bakanlıklar Meydanı ve Hükümet Sarayı'na ev sahipliği yapan Brezilya Cumhuriyeti'nin başkenti Brasília'yı küçük bir şehir olarak yorumlarken asıl vurguyu yüzeyin altındaki katmanlara yapıyor. Başkentin altındaki yer kabuğunun dünyanın geri kalanındakinden daha ince olduğunu öğrenen Meireles bu olguyu, yıllardır ülkesine ve dünyaya yayılan bir fenomeni, siyasal lobicilerin kendi çıkarlarını ve iktidarlarını korumak amacıyla kurumlarda ve şirketlerde gerçekleştirdikleri yolsuzlukları eleştirmek için bir metafor gibi kullanarak gün yüzüne çıkardı. Tablo, neredeyse naif olan berrak mavi bir gökyüzünün altında, tam aksine asitsi bir ironiye dönüşüyor.
Bu eser, 14. İstanbul Bienali'nin küratörü Carolyn Christov-Bakargiev'in dediği gibi “yüzeyin altında olanı anlatmak için mükemmel bir platform” olan bu sergi bağlamında çok önemli parça. Yüzeyin altındakini göstermek, zaten ekspozisyon düşüncesinin içinde var olan bir kaygı.
1948 yılında Rio de Janeiro'da doğan Cildo Meireles, uluslararası alanda çağdaş Brezilya sanatının en önemli kavramsal multimedya sanatçılarından biri olarak kabul edilmektedir. Meireles, döneminin politik ve sosyal meseleleri üzerine daima bir hayli yansıtıcı bir pozisyon benimsedi. Kavramsal sanat içinde, eserlerinin politik karakteri Tiradentes-Siyasal Tutuklu İçin Totem-Anıt (1970), İdeolojik Devrelere Eklentiler: Coca-Cola Projesi (1970) ve 25 Ekim 1975'te São Paulo İkinci Ordusu'na bağlı binalardan birindeki hücresinde şüpheli bir şekilde asılı halde ölü bulunan TV Cultura de São Paulo'nun haber müdürü Vladimir Herzog'un anısına yapılmış olan ‘Herzog'u Kim Öldürdü?' (1975) gibi çalışmalarında açığa çıkmıştır.
Brezilya'nın en büyük küratörlerinden ve sanat eleştirmenlerinden biri olan Paulo Herkenhoff'un sözleriyle, “Cildo'nun sanatı, bir şiirsel toplum teorisi olarak tanımlanabilir. Siyasal, düşünsel ve stratejik meselelerle ilgili soru işaretleri uyandırır. İletişim süreçlerini ve alanlarını, izleyicinin koşullarını, sanat tarihi mirasını ve sıklıkla ele alınmış olan getto sosyal alanını irdeler.” (Bir Labirent Getto: Bir Cildo Meireles Yapıtı; São Paulo: Cosac & Naify, 2000)
Meireles, erken yaşlardan itibaren Rio de Janeiro Yeni-Somut Grubu'ndan etkilendi ve grup tarafından ortaya konulan “sanat üzerine görselle sınırlı olmayan şekillerde düşünmek” olasılığına ilgi duydu. Ancak o dönemki çalışmaları, yeni-somutçulardan farklı olarak jestsel ve figüratifti. Bu dışavurumcu nitelikteki çizim, daha sonra yerini tamamen üç boyutluluğa bırakacaktı.
Meireles'in eserlerinin büyük bölümü Brezilya müzelerinde ve Tate Modern Collection-Londra (İngiltere) ve Museum Of Modern Art (MoMA)- New York (Amerika Birleşik Devletleri) koleksiyonlarında bulunuyor.
* Patricia Rousseaux, Brasileiros Editora Ltda.'nın kurucu-ortağı; iki ayda bir Portekizce, İngilizce ve İspanyolca olarak yayımlanan, çağdaş sanat konularının yanı sıra dünyayı ve sanat dünyasını da Brezilya gündemine taşımayı amaç edinen ARTE! Brasileiros dergisinin genel yayın yönetmenidir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder